ดอกศรีตรัง คุณรุ้จักดอกศรีตรังมากแค่ไหน (มีคลิป)

ดอกศรีตรัง คุณรุ้จักดอกศรีตรังมากแค่ไหน (มีคลิป)

ศรีตรัง พันธุ์ไม้พระราชทาน เพื่อปลูกเป็นมงคล
ศรีตรัง คือศรี แห่งชีวิต
คือเข็มทิศ บ่งชี้ แห่งศรีศักดิ์
สีม่วง สีงาม ศรีความรัก
จำหลัก ความดี เป็นศรีใจ
……เมื่อวันที่ 13 กันยายน 2557 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จฯ จากห้องที่ประทับ ชั้น 16 อาคารเฉลิมพระเกียรติ โรงพยาบาลศิริราช ลงยังบริเวณสนามหน้าพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ทรงทอดพระเนตรต้นศรีตรัง ที่ทรงปลูกเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2554
.........เนื่องจากต้นศรีตรังพันธุ์ไม้พระราชทาน เพื่อปลูกเป็นมงคล วันนี้จึงขอหยิบยก ต้นศรีตรัง มานำเสนอและมาเผยแพร่ให้ทราบ
.........ศรีตรัง เป็นชื่อไม้พื้นเมืองเขตร้อน มีต้นกำเนิดอยู่ในถิ่นอเมริกาใต้ เป็นไม้ต้นขนาดเล็กในวงศ์ Bignoniaceae และเป็นพันธุ์ไม้พระราชทาน เพื่อปลูกเป็นมงคล จังหวัดตรัง แพร่หลายเข้ามาในแหลมมลายูพร้อมกับชนชาติตะวันตก ต่อมาพระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดี ได้นำมาปลูกไว้ที่เมืองตรัง และให้ชื่อว่าศรีตรัง ดอกบานในหน้าแล้ง สีม่วงตระการตา สมกับวลีที่ว่า เด่นสง่าดอกศรีตรัง (ส่วนหนึ่งของคำขวัญประจำจังหวัดตรัง) นอกจากเป็นต้นไม้ประจำจังหวัดตรังแล้วยังเป็นไม้ประจำหน่วยงานและสถานศึกษาดังต่อไปนี้

- โรงเรียนสภาราชินี จังหวัดตรัง
- โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์
- มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- โรงเรียนพิษณุโลกพิทยาคม
- โรงเรียน มอ.วิทยานุสรณ์
- โรงเรียนบ้านฉางกาญจนกุลวิทยา
- โรงเรียนคำสร้อยพิทยาสรรค์
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- ลำต้น ไม้ยืนต้นผลัดใบ ขนาดเล็ก สูง 4-10 เมตร เรือนยอดโปร่ง เปลือกสีน้ำตาลอมขาว แตกล่อนเป็นแผ่นบางตามยาวคล้ายกระดาษ
- ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก 2 ชั้น เรียงตรงกันข้าม ใบย่อย 12-21 คู่ เรียงตรงข้าม ใบรูปขอบขนานแกมรูปเหลี่ยมข้าวหลามตัด มีขนาดเล็ก กว้าง 0.5-0.7 เซนติเมตร ยาว 1-1.5 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบเบี้ยว เส้นแขนงใบข้างละ 4-5 เส้น ก้านใบหลักยาว 7-11 เซนติเมตร ก้านใบประกอบยาว 4-8 มิลลิเมตร ไม่มีก้านใบย่อย จะผลัดใบในช่วงฤดูหนาว เดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์
- ดอก สีม่วงอ่อน มีกลิ่นหอมอ่อน รูปร่างคล้ายปากแตร ออกเป็นช่อแบบกระจุกแยกแขนงตามกิ่งและซอกใบ ใกล้ปลายกิ่ง ช่อดอก ยาว 5-9 เซนติเมตร กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดสีม่วงเข้มปลายแยก 5 แฉก ดอกบานเต็มที่ กว้าง 1.5-2.5 เซนติเมตร ออกดอกประมาณเดือนมกราคม-มีนาคม ดอกจะบานพร้อมๆ กัน และจะบานอยู่ 3-5 วัน หลังจากนั้น ก็จะร่วงโรยไป
- ผล เป็นฝักแบนๆ แห้งแตกทั้ง 2 ซีก เป็นฝักสีน้ำตาลอ่อนอมเทา กว้าง 1-1.5 เซนติเมตร ยาว 2.2-2.5 เซนติเมตร เมล็ดมีขนาดเล็ก สีน้ำตาลเข้ม มีปีกใสๆ 2 ปีก ปลิวตามลมได้จำนวนมาก ติดผลประมาณเดือนเมษายน-พฤษภาคม
ต้นศรีตรังมีอยู่ 2 ชนิด ด้วยกันคือ
1.ชนิดที่มีช่อดอกเกิดที่ปลายยอด มีชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Jacaranda minosifolia D.Don
2.ชนิดที่มีช่อดอกเกิดที่ซอกใบตามกิ่งและปลายยอด มีชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Jacaranda filicifolia D.Don ซึ่งนิยมปลูกกันโดยทั่วไปในประเทศไทย
การขยายพันธุ์ เพาะเมล็ด

..........นิเวศวิทยา เป็นไม้กลางแจ้ง เจริญเติบโตได้ดีในสภาพดินแทบทุกชนิด ต้องการน้ำและความชื้นปานกลาง นิยมปลูกเป็นไม้ประดับตามอาคารและถนนหนทางต่างๆ เพราะยามออกดอกจะผลัดใบเกือบหมด ดอกบานพร้อมกันเป็นสีม่วงทั้งต้นแลดูสวยสดงดงาม
สรรพคุณทางสมุนไพร
- ใบแห้ง ใช้ในการรักษาบาดแผล
- เปลือกไม้ ใช้ทาล้างแผลเปื่อย แผลพุพอง
- เปลือกไม้และใบไม้ ใช้ผสมกัน รักษาโรคซิฟิลิสและโกโนเรีย
- ส่วนเนื้อไม้ มีรสเฝื่อน ฝาด แก้ท้องบวม ขับพยาธิ ตกเลือด
........ประโยชน์อื่น ด้วยเหตุที่เนื้อไม้มีลักษณะบางเบา มีลายสวยงามและมีกลิ่นหอม จึงมักนำมาใช้ทำเป็นโครงของเฟอร์นิเจอร์เครื่องใช้ต่างๆ เช่น พื้นปาร์เกต์ กีตาร์ เป็นต้น นอกจากนี้ ชาวอียิปต์โบราณยังใช้ไม้จากต้นศรีตรังเอาไปทำเปียโน ส่วนน้ำที่คั้นได้จากดอกยังมีสรรพคุณทางการแพทย์ ช่วยยับยั้งการเติบโตของเชื้อโรคได้อีกด้วย
ข้อมูล:: วีระเดช คชเสนีย์ ผู้เรียบเรียง : วีระเดช คชเสนีย์ แหล่งที่มา : สำนักข่