ฉับโผง ยังจำได้มั้ย???
สำหรับลูกของต้นพลับพลาสามารถนำมาทำของเล่นได้ ชื่อว่า "ฉับโผง" ฉับโผงเป็นชื่อการเล่นชนิดหนึ่งของภาคใต้ที่นำเอาลูกพลา (ลูกพลับพลา) มายัดใส่กระบอกไม้ไผ่ด้วยการตีๆ แล้วใช้ไม่ไผ่ที่เหลาไว้อย่างดี ยัดลงไปแล้ว ยิง จะมีเสียงดังโผง เป็นที่สนุกสนาน ส่วนใหญ่จะเป็นการเล่นของเด็กๆ ที่อยู่ในเขตรอบนอกของเมือง ที่ยังคงมีต้นพลับพลา ซึ่งเป็นวัสดุหลักในการนำมาทำกระสุน ของเล่นชนิดนี้จะเล่นได้เฉพาะในช่วงที่ต้นพลับพลาออกลูกหรือบางคนหัวใส จะใช้กระดาษชุบน้ำให้ยุ่ย แล้วนำมายัดกระบอกไม้ไผ่ แทนกระสุนลูกพลับพลา) ฉับโผง หรือ ฉั๊บโป้งในภาษาใต้ เป็นของเล่นที่เกิดจากภูมิปัญญา และเป็นการเรียนรู้ต่อๆกันมาของเด็กๆ และจากการเรียนรู้นั้นเด็กจะต้องสร้างขึ้นมาเองกับมือ และเป็นความภาคภูมิใจที่มี "ฉับโผง" คู่กาย และมาจากนำพักน้ำแรงของ ตนเอง
ขั้นตอนการทำฉับโผง วัสดุในการทำฉับโผง 1. กิ่งไม้ไผ่ที่มีรู 2. ไม้ไผ่แห้งเหลาเท่าขนาดรู 3. ลูกพลับพลา (ฉับพลา) หรือ กระดาษชุบน้ำ สำหรับเป็นลูกกระสุน การทำ "ฉับโผง" ต้องเริ่มจากหาไม้ไผ่ขนาดเล็ก ไม้แขนง (ขนาดหัวแม่มือ) ที่ข้อลำปล้องใหญ่ ของไม้ไผ่ตงตัดแขนงนั้นๆ มาสัก 1 วา หรือ 3-4 ปล้อง ที่มีรูขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 0.5 ซม. เล็กกว่าดินสอหรือขนาดรูที่พอเหมาะกับขนาดลูกพลับพลา ซึ่งตรงนี้ต้องอาศัยประสบการณ์ที่สั่งสมกันมาของเด็กแต่ละคน ซึ่งต้องนำมาตัด ในสมัยก่อนใช้มีดพร้าอย่างเดียวไม่มีเลื่อยขนาดความยาวประมาณ 8-10 นิ้วปาดให้ทะลุทั้งสองด้าน เป็น กระบอกฉับโผง
ส่วนที่ใช้ทำเป็นด้ามผ่าไม้ไผ่ที่แก่จัดเพราะเป็นส่วนที่รับแรงกระแทกสูง หากไม้ไผ่อ่อนจะหักได้ง่ายเหลาทำแกนให้พอเหมาะกับรูไม้ไผ่ เพื่อดันหรือกระทุ้งลูกกระสุน ซึ่งลูกกระสุน(ลูกพลับพลา)จะพุ่งออกไปโดยใช้แรงอัดลม เรียกว่า ไม้ส่ง แกนนี้เมื่อใส่ด้ามจนแน่นไม่หลุดง่ายๆ เมื่อแหย่ในกระบอกแล้วต้องสั้นกว่ากระบอกประมาณ 1 ½ เซนติเมตร เพื่อเว้นที่ไว้สำหรับลูกกระสุนอยู่ ตัวปิดลมด้านหน้า
วิธีการใช้งานกระบอกฉับโผง เมื่อได้บอกฉับโผงแล้ว ต้องไปหา กระสุน คือลูกชับพลา หรือพลับพลา เอามาเป็นลูก หลังจากใส่ลูกแรกแล้ว ก็ใส่ลูกอัด(ลูกที่สอง) ตามหลังอีกทีโดยวิธีการเดิม แต่ตรงนี้ต้อง อัดส่งให้แรงเพื่อให้ลูกแรกที่อยู่ด้านหน้าพุ่งออกไป พร้อมกับมีเสียงดัง "พลุ" ซึ่งลูกกระสุน(ลูกพลับพลา) จะพุ่งไปไกลได้ประมาณ 5 -10 เมตร หากยิงในระยะประชิดจะเจ็บเล็กน้อย และไม่เป็นอันตราย สมัยก่อนมักจะเล่นแบ่งทีม โจร-ตำรวจ โดยมี กระบอกฉับโผงเป็นอาวุธ
หลักการของฉับโผง คือสร้างแรงอัดอากาศ ในการทำจริงๆต้องใช้ไม้ไผ่สุกเพราะด้านในยังมีเยื่อไผ่ เมื่อสัมผัสกับเยื่อของลูกพลับพลาจะสามารถกั้นอากาศไว้ได้ดี เมื่อลูกแรกที่บรรจุเข้าไปด้านหน้ากระบอกจะสามารถกั้นอากาศไว้ เมื่อบรรจุลูกที่สองตามหลังระหว่างลูกแรกและลูกอัดตามหลังมีอากาศอัดแน่นตามแรงดันของผู้เล่น ยิ่งดันแรงเสียงจะยิ่งดัง และไปได้ไกล
ขอบคุณขอมูลและภาพจาก https://www.m-culture.go.th/young/ewt_news.php?nid=69&filename=index และ http://www.sator4u.com/paper/1896 ครับ เข้าไปกดดูเพิ่มเติมกันได้ครับ
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น